28 năm mang án oan giết người vẫn chưa được bồi thường

VKSND Tối cao nhiều lần chỉ đạo xem xét và bồi thường oan sai cho ông Huỳnh Chiếm Phái nhưng đến khi ông qua đời, VKSND tỉnh Khánh Hòa vẫn chưa thực hiện.

28 năm mang án giết người

34 năm trước, ông Huỳnh Chiếm Phái (SN 1931) là đội trưởng Đội Sản xuất thôn Phong Phú, xã Ninh Giang, huyện Ninh Hòa, tỉnh Phú Khánh (nay là phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa). Ngày 18-10-1981, ông Phạm Ngựu, Chủ tịch UBND xã Ninh Giang, sau khi họp tại nhà đội trưởng Phái về thì bị bắn chết.

Cho rằng ông Phái là nghi phạm giết người, ngày 17-12-1981, Công an huyện Ninh Hòa khởi tố bị can. Đến ngày 18-2-1982, Công an tỉnh Phú Khánh ra lệnh bắt tạm giam ông Phái. Đến ngày 2-2-1983, ông Phái nhận được lệnh tạm tha của VKSND tỉnh Phú Khánh với lý do: tuổi già, sức khỏe bị sút kém nên không cần thiết phải giam giữ tiếp.

“Từ một đội trưởng sản xuất khỏe mạnh, ra tù, bố tôi như người sắp chết. Gia đình phải đưa võng khiêng về. Đôi chân ông cũng không còn đi lại được nữa” - ông Huỳnh Chiếm Lạc, người con thứ 4 của ông Phái, bức xúc.

Theo đơn khởi kiện mà ông Huỳnh Chiếm Hoạnh (con ông Phái; hiện ngụ tại xã EaKtur, huyện CưKuin, tỉnh Đắk Lắk) được cha ủy quyền, suốt 28 năm, ông Phái mang thân phận nghi can giết người vì ngoài giấy tạm tha trên, ông không còn nhận bất kỳ giấy tờ nào khác. Vì vậy, ngày 19-8-2009, ông Hoạnh đã làm đơn đề nghị cơ quan chức năng điều tra vụ án để làm rõ cha ông có phải là nghi phạm không.

Đến ngày 1-10-2009, ông Phái làm đơn kêu oan và yêu cầu bồi thường thiệt hại. Hai tháng sau, VKSND tỉnh Khánh Hòa mời gia đình ông Phái làm việc. “Đến đây, gia đình tôi mới biết VKSND tỉnh Khánh Hòa đã có quyết định đình chỉ điều tra đối với cha tôi. Gia đình đề nghị nhận quyết định này, VKSND tỉnh yêu cầu chúng tôi phải rút đơn đòi bồi thường thì mới cho nhận nhưng đó cũng chỉ là bản photocopy” - ông Hoạnh cho hay.

Theo VKSND tỉnh Phú Khánh trước đây, lý do đình chỉ điều tra là vì không đủ bằng chứng buộc tội ông Phái giết người. Trước yêu cầu của gia đình, ngày 24-12-2009, đại diện VKSND tỉnh Khánh Hòa đã đến xã Ninh Giang chính thức thông báo với chính quyền địa phương về việc đình chỉ điều tra đối với ông Phái và yêu cầu khôi phục quyền lợi hợp pháp cho ông. Biên bản làm việc hôm đó không nhắc đến việc xin lỗi hay bồi thường cho ông Phái.

Từ năm 2009 đến nay, gia đình ông Phái đã nhiều lần làm đơn gửi đến VKSND tỉnh Khánh Hòa, VKSND Tối cao yêu cầu bồi thường oan sai cho ông. “Chúng tôi yêu cầu bồi thường không phải vì tiền mà vì danh dự, vì sự công bằng đối với cha tôi…, để ông có thể yên nghỉ ở suối vàng” - ông Hoạnh mong mỏi.

VKSND Tối cao đã gửi các công văn ký ngày 16-7-2012, 20-10-2011 và 28-2-2011 yêu cầu VKSND tỉnh Khánh Hòa xem xét và tiến hành các thủ tục để bồi thường cho ông Phái theo quy định của pháp luật. Thế nhưng, đến nay, việc bồi thường oan sai cho ông vẫn rơi vào im lặng.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Văn Minh, Viện phó VKSND tỉnh Khánh Hòa, cho rằng vụ này có nhiều quan điểm khác nhau nên khó xử lý. Về việc không trao quyết định đình chỉ điều tra cho ông Phái, ông Minh cho biết không rõ vì vụ việc xảy ra đã quá lâu.

“Chúng tôi cũng phải xin hồ sơ bên Cơ quan CSĐT, còn sót lại quyết định đình chỉ điều tra ấy. Hồi đó, cả những người thực hiện quyết định đình chỉ này cũng không lưu hồ sơ và không làm biên bản giao nhận. Nó lằng nhằng ngay ở chỗ đó!” - ông Minh thừa nhận.

Dù ngày 11-12-2012, ông Hoạnh được cha ủy quyền khởi kiện VKSND tỉnh Khánh Hòa ra TAND thị xã Ninh Hòa để đòi bồi thường oan sai nhưng mãi đến ngày 6-1-2014, TAND thị xã Ninh Hòa mới thụ lý vụ án. Đến nay, vụ việc vẫn chưa đưa ra xét xử. “Đối với những vụ phức tạp, tòa cần phải có thời gian” - Chánh án TAND Ninh Hòa, bà Lê Thị Toàn, lý giải.

Trong khi mỏi mòn chờ đợi được minh oan thì ngày 22-3-2015, ông Phái qua đời. Ông Nguyễn Thạnh Nhi, Chủ tịch UBND phường Ninh Giang, xác nhận ông Phái qua đời do bệnh tuổi già.

Trong khi đó, theo gia đình, ngày 22-3, nhân có đám cưới người thân, con cháu về đông đủ, ông Phái đi xe lăn ra sau nhà rồi thắt cổ tự tử. “Ông không thể chịu nổi những ngày tháng đợi chờ để được bồi thường. Ông đã nhiều lần tự tử hụt rồi, uống thuốc độc có, thắt cổ có. Ở nhà, tôi phải giữ ông còn khó hơn giữ con trẻ, vậy mà cũng không được…” - bà Đàm Thị Ánh, con dâu ông Phái, buồn bã. Trong đơn khởi kiện khi ông Phái còn sống, ông Hoạnh cho hay cha ông cũng đã nhiều lần đòi tự tử.

>>> góc nhìn cuộc sống